IĞDIR TARİHİ
Iğdır ili ile ilgili olarak bugüne kadar yapılan çeşitli arkeolojik araştırmalar sonucu, Iğdır bölgesine ilk yerleşen kavim Orta Asya'dan (M.Ö. 4000) tarihinde gelen Hurriler'dir. Asyanik adı altında isimlendirilen bu toplulukla birlikte gelen diğer kavimler önce insanlık açısından önemli olan polan madenleri ve yazıyı keşfetmişlerdir. Iğdır ve civarı Kral Menua (810-785) zamanında Urartular'ın hakimiyetine geçtiği Karakoyunlu ile Taşburun arasındaki Çölegert dolaylarında, Bulakbaşı ve Kazancı Köyleri arasında adı geçen kral adına yazılmış Urartu Kitabeleri'nden anlaşılmaktadır. Iğdır ve çevresinde 200 yıldan fazla hakimiyet süren Urartular zamanında tarım alanında büyük ilerlemeler kaydedilmiş, bir çok kanal ve bentler yapılmıştır. Bu canlanma daha sonra bölgeye gelen saka ve diğer Türk grupları zamanında da devam etmiştir. Bölge M.Ö. 4. Yüzyılda 200. yılına kadar bağımsız yaşamışsa da bu tarihten itibaren Selefkoslular Devleti'nin hakimiyetine girmiş bu devletin yıkılmasına müteakip küçük Arsaklı Devleti kurulmuş daha sonra bu devletin yıkılması ile (M.S. 439) bölge Sasani hakimiyetine geçmiştir. 646 yılında Müslüman Arapların, 1064 yılında da Selçuklu Birliklerinin hakimiyetine geçmiştir. Bu devirden sonra bir çok Türk Boyu'nun yerleştiği Iğdır ve çevresi Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Kayı'lara da yurt olmuştur. 1239 da Moğollar'ın, 1238-1256 yıllarında Çingizler'in, 1256-1355 yıllarında İlhanlılar'ın, 1357 de Celayırlılar, 1379 da Karakoyunlular'ın egemenliğinde kaldı. Sürmeli Çukuru 1386 ile 1405 yılları arasında Timur'un egemenliğinde Türkmen Beyleri tarafından yönetildi. Iğdır ili 1406 yılında Karakoyunlular, 1469 yılında Akkoyunluların hakimiyetine girmiş Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan Aras boylarını ve Iğdır Ovasını kendisine kışlak merkezi yapmıştır. Akkoyunluları yıkan Şah İsmail (1502) Safavi Devletini kurmuş ve bölgedeki Türkmenleri kendisine bağlamıştır. 1514 de Yavuz Sultan Selim Çaldıran savaşında Şah İsmail'i yenince bütün Doğu Anadolu ile birlikte Aras Havzası da Osmanlı Yönetimine bağlanmıştır. Osmanlıların 1583 de Revan ( Erivan) ı almalarından sonra Tuzluca, Iğdır ve Aralık ilçelerinin yönetimi "Aralık Kazası" adıyla Revan Eyaletine bağlanmıştır. İranlılar ile olan mücadeleler sonunda imzalanan 1736 tarihli İstanbul antlaşması ile Revan eyaleti ile birlikte Sürmeli Çukuru İran'a bırakılmıştır. Daha sonra bölgede yayılmacı politika takip eden Ruslar tarafından Revan Hanlığını yıkarak (1827) burada "Sürmarin Üzeydi" (Sürmeli Sancağı) adıyla bir yönetim bölgesi kurularak 1917'ye kadar yönetmişlerdir. Iğdır adını, Oğuz Kağan'ın en küçük oğlu Deniz Alphan'ın en büyük oğlu IĞDIR Bey'den almıştır. Ermeni işgalinde bulunan ilimiz Kazım Karabekir komutasındaki ordu tarafından 14 Kasım 1920 tarihinde kurtarılarak anavatan topraklarına katılmıştır. 3 Haziran 1992 tarih ve 21247 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 3806 sayılı kanunla da "İl" yapılmıştır. Aynı kanunla Karakoyunlu beldesi de "İlçe" statüsüne kavuşturularak Aralık ve Tuzluca İlçeleriyle birlikte Iğdır İline bağlanmıştır.
IĞDIR'IN COĞRAFYASI
Doğu Anadolu Bölgesinin Erzurum-Kars bölümünde yer alan Iğdır ilinin kuzey ve kuzeydoğu sınırını Aras Nehri ve bu nehrin yatağı boyunca geçen Ermenistan sınırı teşkil eder. Bölgenin doğu ve güneydoğusunda Nahçivan ve İran, güneyinde Ağrı ili, batı ve kuzeybatısında Kars ili yer almaktadır. İlimiz, yer küresinin 44 doğu 35-57 kuzey enlemleri üzerinde bulunmaktadır. Sürmeli Çukuru (Iğdır Ovası) Arpaçay'ın Arasla birleştiği Ergüder mevkiinden başlayıp, Aras Nehrinin ülkemiz sınırlarını terk ettiği Türkiye-İran-Nahçivan sınırlarının birleşme noktasına kadar devam eder. Yükseltisi, batıdan doğuya ve güneyden kuzeye doğru azalan bu çukurluğun merkezinde Iğdır şehri kurulmuştur. Iğdır Ovası batı Iğdır, Doğu Iğdır ve Dil Ovası'ndan oluşmaktadır. Iğdır Ovasının güneydoğuya doğru bir uzantısı durumunda olan Dil Ovası (Dilucu), aynı zamanda Türkiye'nin en doğu uç noktasını oluşturur. Bölge sınırlarından batıdan doğuya doğru; Durak Dağı (2811 m), Zor Dağı (3196 m), Pamuk Dağı (2639 m), Büyük Ağrı Dağı (5165 m), ve Küçük Ağrı Dağı (3986 m), Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, İran ile tabii sınır teşkil eder. Anadolu ile Asya'dan uzanan sıradağların bir nevi buluştuğu noktasıdır. İl'in güneydoğusunda; çevresinin 128 kilometre yüzölçümünün 1188 kilometre kareyi bulduğu tahmin edilen Büyük Ağrı volkanik dağı yükselmektedir. Dağın 5000 metre yükseklikteki kesiminde kar ve buzullarla kaplı bir "krater düzlüğü"nün bulunduğu, Büyük ve Küçük Ağrı volkanik dağları arasında 2687 metre yüksekliğindeki geçide "Serdarbulak Geçidi" denilmektedir. Iğdır Ovası ve çevresi, Türkiye ve Doğu Anadolu ölçüsünde kendine özgü iklim özellikleriyle "yöresel klima" alanı içine girmektedir. Yarı kurak iklim şartları altında step bitki örtüsünün geniş sahalarda dağılım gösterdiği Iğdır'da yarı kurak iklim özelliklerinden dolayı doğal bitki örtüsü önemli ölçüde değişmiş ve ovanın geniş bir bölümü tarım alanları haline gelmiştir. Orman zenginliği ise yok denecek kadar azdır, orman örtüsüne ancak yörenin güneyinde bulunan dağlık kütlelerin belli yüksekliklerinde rastlanmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi ile kıyaslanacak olursa Iğdır'a bulunduğu bölgenin yarısı kadar yağış düşmektedir. Aldığı bu yağış miktarı ile Iğdır Tuz Gölü çevresi ve Konya Ovası'nın bir bölümü ile birlikte ülkemizin en az yağış alan yöreleri arasında yer almaktadır.
Doğu Anadolu Bölgesinin Erzurum-Kars bölümünde yer alan Iğdır ilinin kuzey ve kuzeydoğu sınırını Aras Nehri ve bu nehrin yatağı boyunca geçen Ermenistan sınırı teşkil eder. Bölgenin doğu ve güneydoğusunda Nahçivan ve İran, güneyinde Ağrı ili, batı ve kuzeybatısında Kars ili yer almaktadır. İlimiz, yer küresinin 44 doğu 35-57 kuzey enlemleri üzerinde bulunmaktadır. Sürmeli Çukuru (Iğdır Ovası) Arpaçay'ın Arasla birleştiği Ergüder mevkiinden başlayıp, Aras Nehrinin ülkemiz sınırlarını terk ettiği Türkiye-İran-Nahçivan sınırlarının birleşme noktasına kadar devam eder. Yükseltisi, batıdan doğuya ve güneyden kuzeye doğru azalan bu çukurluğun merkezinde Iğdır şehri kurulmuştur. Iğdır Ovası batı Iğdır, Doğu Iğdır ve Dil Ovası'ndan oluşmaktadır. Iğdır Ovasının güneydoğuya doğru bir uzantısı durumunda olan Dil Ovası (Dilucu), aynı zamanda Türkiye'nin en doğu uç noktasını oluşturur. Bölge sınırlarından batıdan doğuya doğru; Durak Dağı (2811 m), Zor Dağı (3196 m), Pamuk Dağı (2639 m), Büyük Ağrı Dağı (5165 m), ve Küçük Ağrı Dağı (3986 m), Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, İran ile tabii sınır teşkil eder. Anadolu ile Asya'dan uzanan sıradağların bir nevi buluştuğu noktasıdır. İl'in güneydoğusunda; çevresinin 128 kilometre yüzölçümünün 1188 kilometre kareyi bulduğu tahmin edilen Büyük Ağrı volkanik dağı yükselmektedir. Dağın 5000 metre yükseklikteki kesiminde kar ve buzullarla kaplı bir "krater düzlüğü"nün bulunduğu, Büyük ve Küçük Ağrı volkanik dağları arasında 2687 metre yüksekliğindeki geçide "Serdarbulak Geçidi" denilmektedir. Iğdır Ovası ve çevresi, Türkiye ve Doğu Anadolu ölçüsünde kendine özgü iklim özellikleriyle "yöresel klima" alanı içine girmektedir. Yarı kurak iklim şartları altında step bitki örtüsünün geniş sahalarda dağılım gösterdiği Iğdır'da yarı kurak iklim özelliklerinden dolayı doğal bitki örtüsü önemli ölçüde değişmiş ve ovanın geniş bir bölümü tarım alanları haline gelmiştir. Orman zenginliği ise yok denecek kadar azdır, orman örtüsüne ancak yörenin güneyinde bulunan dağlık kütlelerin belli yüksekliklerinde rastlanmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi ile kıyaslanacak olursa Iğdır'a bulunduğu bölgenin yarısı kadar yağış düşmektedir. Aldığı bu yağış miktarı ile Iğdır Tuz Gölü çevresi ve Konya Ovası'nın bir bölümü ile birlikte ülkemizin en az yağış alan yöreleri arasında yer almaktadır.
Doğu Anadolu Bölgesinin Erzurum-Kars bölümünde yer alan Iğdır ilinin kuzey ve kuzeydoğu sınırını Aras Nehri ve bu nehrin yatağı boyunca geçen Ermenistan sınırı teşkil eder. Bölgenin doğu ve güneydoğusunda Nahçivan ve İran, güneyinde Ağrı ili, batı ve kuzeybatısında Kars ili yer almaktadır. İlimiz, yer küresinin 44 doğu 35-57 kuzey enlemleri üzerinde bulunmaktadır. Sürmeli Çukuru (Iğdır Ovası) Arpaçay'ın Arasla birleştiği Ergüder mevkiinden başlayıp, Aras Nehrinin ülkemiz sınırlarını terk ettiği Türkiye-İran-Nahçivan sınırlarının birleşme noktasına kadar devam eder. Yükseltisi, batıdan doğuya ve güneyden kuzeye doğru azalan bu çukurluğun merkezinde Iğdır şehri kurulmuştur. Iğdır Ovası batı Iğdır, Doğu Iğdır ve Dil Ovası'ndan oluşmaktadır. Iğdır Ovasının güneydoğuya doğru bir uzantısı durumunda olan Dil Ovası (Dilucu), aynı zamanda Türkiye'nin en doğu uç noktasını oluşturur. Bölge sınırlarından batıdan doğuya doğru; Durak Dağı (2811 m), Zor Dağı (3196 m), Pamuk Dağı (2639 m), Büyük Ağrı Dağı (5165 m), ve Küçük Ağrı Dağı (3986 m), Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, İran ile tabii sınır teşkil eder. Anadolu ile Asya'dan uzanan sıradağların bir nevi buluştuğu noktasıdır. İl'in güneydoğusunda; çevresinin 128 kilometre yüzölçümünün 1188 kilometre kareyi bulduğu tahmin edilen Büyük Ağrı volkanik dağı yükselmektedir. Dağın 5000 metre yükseklikteki kesiminde kar ve buzullarla kaplı bir "krater düzlüğü"nün bulunduğu, Büyük ve Küçük Ağrı volkanik dağları arasında 2687 metre yüksekliğindeki geçide "Serdarbulak Geçidi" denilmektedir. Iğdır Ovası ve çevresi, Türkiye ve Doğu Anadolu ölçüsünde kendine özgü iklim özellikleriyle "yöresel klima" alanı içine girmektedir. Yarı kurak iklim şartları altında step bitki örtüsünün geniş sahalarda dağılım gösterdiği Iğdır'da yarı kurak iklim özelliklerinden dolayı doğal bitki örtüsü önemli ölçüde değişmiş ve ovanın geniş bir bölümü tarım alanları haline gelmiştir. Orman zenginliği ise yok denecek kadar azdır, orman örtüsüne ancak yörenin güneyinde bulunan dağlık kütlelerin belli yüksekliklerinde rastlanmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi ile kıyaslanacak olursa Iğdır'a bulunduğu bölgenin yarısı kadar yağış düşmektedir. Aldığı bu yağış miktarı ile Iğdır Tuz Gölü çevresi ve Konya Ovası'nın bir bölümü ile birlikte ülkemizin en az yağış alan yöreleri arasında yer almaktadır.
Doğu Anadolu Bölgesinin Erzurum-Kars bölümünde yer alan Iğdır ilinin kuzey ve kuzeydoğu sınırını Aras Nehri ve bu nehrin yatağı boyunca geçen Ermenistan sınırı teşkil eder. Bölgenin doğu ve güneydoğusunda Nahçivan ve İran, güneyinde Ağrı ili, batı ve kuzeybatısında Kars ili yer almaktadır. İlimiz, yer küresinin 44 doğu 35-57 kuzey enlemleri üzerinde bulunmaktadır. Sürmeli Çukuru (Iğdır Ovası) Arpaçay'ın Arasla birleştiği Ergüder mevkiinden başlayıp, Aras Nehrinin ülkemiz sınırlarını terk ettiği Türkiye-İran-Nahçivan sınırlarının birleşme noktasına kadar devam eder. Yükseltisi, batıdan doğuya ve güneyden kuzeye doğru azalan bu çukurluğun merkezinde Iğdır şehri kurulmuştur. Iğdır Ovası batı Iğdır, Doğu Iğdır ve Dil Ovası'ndan oluşmaktadır. Iğdır Ovasının güneydoğuya doğru bir uzantısı durumunda olan Dil Ovası (Dilucu), aynı zamanda Türkiye'nin en doğu uç noktasını oluşturur. Bölge sınırlarından batıdan doğuya doğru; Durak Dağı (2811 m), Zor Dağı (3196 m), Pamuk Dağı (2639 m), Büyük Ağrı Dağı (5165 m), ve Küçük Ağrı Dağı (3986 m), Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, İran ile tabii sınır teşkil eder. Anadolu ile Asya'dan uzanan sıradağların bir nevi buluştuğu noktasıdır. İl'in güneydoğusunda; çevresinin 128 kilometre yüzölçümünün 1188 kilometre kareyi bulduğu tahmin edilen Büyük Ağrı volkanik dağı yükselmektedir. Dağın 5000 metre yükseklikteki kesiminde kar ve buzullarla kaplı bir "krater düzlüğü"nün bulunduğu, Büyük ve Küçük Ağrı volkanik dağları arasında 2687 metre yüksekliğindeki geçide "Serdarbulak Geçidi" denilmektedir. Iğdır Ovası ve çevresi, Türkiye ve Doğu Anadolu ölçüsünde kendine özgü iklim özellikleriyle "yöresel klima" alanı içine girmektedir. Yarı kurak iklim şartları altında step bitki örtüsünün geniş sahalarda dağılım gösterdiği Iğdır'da yarı kurak iklim özelliklerinden dolayı doğal bitki örtüsü önemli ölçüde değişmiş ve ovanın geniş bir bölümü tarım alanları haline gelmiştir. Orman zenginliği ise yok denecek kadar azdır, orman örtüsüne ancak yörenin güneyinde bulunan dağlık kütlelerin belli yüksekliklerinde rastlanmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi ile kıyaslanacak olursa Iğdır'a bulunduğu bölgenin yarısı kadar yağış düşmektedir. Aldığı bu yağış miktarı ile Iğdır Tuz Gölü çevresi ve Konya Ovası'nın bir bölümü ile birlikte ülkemizin en az yağış alan yöreleri arasında yer almaktadır.
